Als je dacht dat het Nederlandse verkeer chaotisch kon zijn, dan moet je maar een keer in Kenya rondreizen. Het verkeer hier is een mengeling van allerlei soorten voertuigen, overstekend vee, corrupte agenten, en onverantwoord rijgedrag. Dat laatste wordt helaas niet voorkomen door de aanwezigheid van controleposten van de Kenya Traffic Police. Deze agenten controleren of de matatus of public service vehicles over een geldig verzekeringsbewijs beschikken en of zij voldoen aan de veiligheidseisen (dat laatste betwijfel ik overigens). Een matatu chauffeur op het traject Kisumu – Rabuor (een afstand van 9 km) vertelde me dat hij dagelijks drie maal 100 KES (Kenyase Shillingen) moet betalen aan de politie. Deze lieden ontwijken gaat nauwelijks, aangezien al het verkeer richting Rabuor en Ahero via de hoofdroute naar Nairobi gaat. Ik weet niet hoeveel matatus er rijden, maar het zijn er veel….
Typical for Kisumu: boda boda's and matatus
Het is niet alleen Nairobi highway dat de agenten een fraai bedrag oplevert. Intimidatie door de verkeersagenten kan ver gaan. De Daily Nation, een van de landelijke dagbladen, kopte eerder deze week: “Sorry sir; but my car is private property”. Het artikel waarschuwt automobilisten tegen agenten die hun rechten schenden bijvoorbeeld door het stuur over te nemen nadat de passagiers de auto uit zijn gedirigeerd. Onderweg naar het bureau, waar de overtreding zou worden afgehandeld, krijgt de chauffeur de mogelijkheid om het akkefietje af te kopen. In veel gevallen komen de agenten hier ongestraft mee weg. In het geval van ‘pesterijen’ door een verkeerspolitie kan het slachtoffer een ‘hotline’ bellen: 0735 356506 (je weet maar nooit of het nummer nog eens van pas komt). Interessant is dat het artikel wel het woord ‘bribe’ noemt maar de term corruptie angstvallig mijdt.
A bit of chaos on Nairobi highway
De meeste matatus zijn overbeladen. Chauffeurs houden zich zelden aan het aantal voorgeschreven passagiers. De minibussen bijvoorbeeld zijn ingericht voor 14 personen: 4×3 achterin en 1 passagier voorin naast de chauffeur. Vorige week telde ik 22 personen tijdens mijn tocht naar Rabuor. Tussen de stoelen wordt een plankje geschoven zodat de extra passagier ‘op een houtje’ kan zitten. Het tarief blijft gelijk, hout of niet. Soms gaat de deur van het voertuig maar met moeite dicht. Het moge duidelijk zijn dat dit de veiligheid op de weg niet ten goede komt. Dit wordt nog versterkt doordat ‘anticiperen’ nagenoeg ontbreekt: elke chauffeur gaat op de bumper van zijn voorganger zitten zodat hij naar de andere baan moet uitwijken om te zien of er iets aankomt. Inhaalmanoeuvres lopen dan ook nogal eens verkeerd af. Vorige week zat ik in een minibus die tijdens een inhaalactie in de flank werd geramd door een vrachtwagen. Terwijl onze bus de berm inging liet de chauffeur van de vrachtwagen zijn voertuig gewoon op de rijbaan staan. Let wel: het is een tweebaansweg! Terwijl de chauffeurs aan het bekvechten waren ging de bijrijder wat takken halen om deze achter het voertuig op de weg te leggen – als waarschuwingsteken (een alternatieve gevarendriehoek).
A matatu on Nairobi highway
Nairobi highway heeft recent een nieuwe deklaag gekregen. Een enorme verbetering na het vorige dek dat vol gaten zat. Ik ben benieuwd hoe lang de nieuwe laag zal houden. De randen van het asfalt worden volledig aan gort gereden door de matatus die de berm inrijden om passagiers op te halen of af te leveren. Het is vergelijkbaar met een ‘belbus’ systeem, zij het dan dat er niet wordt gebeld (behalve achter het stuur, dat is hier doodnormaal) en de bus niet van ‘deur tot deur’ gaat.
Tot mijn stomme verbazing trof ik bij mijn terugkeer uit Pokot ter hoogte van Nyamasaria (aan de rand van Kisumu) gemarkeerde verkeersdrempels aan. Er staat zelfs een waarschuwingsbord om de bestuurders op de aanwezigheid van drempels te attenderen. Later hoorde ik dat er na de aanleg van de drempels nogal wat ongelukken waren geweest doordat automobilisten volkomen verrast over de drempels ‘heenvlogen’. Dat verklaarde de strepen op de drempels. Jammer alleen dat die verflaag inmiddels al aardig begint te slijten…
Er zijn ook 2 verkeersdrempels bij Rabuor. Ze zijn nieuw, van markering voorzien en vooral HOOG. Soms is dat een drempel te hoog voor de overbeladen matatus – de bodem schraapt over de verhogingen. Ik hoop dan maar dat de auto het houdt en niet bodemloos voortsnelt….
'God Loves' is on the road
Zoals ik al aangaf is het verkeersaanbod op Nairobi highway bijzonder divers, zowel qua omvang als snelheid. De categorie ‘trage deelnemers’ omvat onder meer overstekend vee (koeien, geiten, schapen), loopjongens die handkarren voorttrekken, fietsers, en tuktuks (driewielers); de snelle deelnemersgroep bestaat uit vrachtwagens, (mini)bussen, en (luxe) personenauto’s. Voetgangers vind je in de berm, dat is in elk geval een pluspunt. Vanavond zag ik op de terugweg naar Kisumu nog een andere ‘berm-ganger’: een truck was op zijn kant gegaan en in de berm beland. Soms zou ik de ongevalstatistieken wel eens willen zien, maar wellicht is het beter dat ik dat niet doe. De drempel om in matatus te reizen zou zo wel eens erg hoog kunnen worden…..
The bicycle track next to the main road
Vanochtend ben ik op de fiets naar Rabuor gegaan. Onderweg heb ik een bel gekocht met een luide ‘tringel’. De aanleiding daarvoor? Een koe die onverwachts achter een hutje vandaan kwam en ‘ineens’ voor mijn wielen belandde. Ik kon het beest nog net ontwijken. Toegegeven, ik ging te hard op mijn
Misungu Express, maar de koe keek niet naar rechts – links – rechts.
Safari njema oftewel
wuoth maber (safe journey). Dat doet me denken aan teksten die je op veel matatus ziet, variërend van
malice tot
god bless en
god loves.
